Alblasserdam

Alblasserdamse straatnamen hebben een relatie met het verleden.

Op deze pagina wordt uitleg gegeven over de straatnamen van Alblasserdam m.b.t. vergane glorie.
Er wordt gestart met wijk Dam, in een later stadium komt wijk Kinderdijk.

Om te beginnen even dit, in 1838/39 telde Alblasserdam 233 huizen en 1.600 inwoners, verder waren er 4 scheepmakerijen, 4 smederijen, 1 korenmolen, 2 grutterijen en 3 touwslagerijen.

Je kunt Alblasserdam via meerdere wegen binnenkomen, we nemen aan dat u vanaf de A-15 komt en de borden richting Alblasserdam volgt. U komt Alblasserdam dan binnen via `De Helling`, deze gaat over in de `Ruigenhil`, daarna in de `Dam`.
Links van de `Ruigenhil` en de `Dam` lag de scheepswerf 'Werf de Noord' en hotel-restaurant 'Het Wapen van Alblasserdam' (fam. van Krimpen).
Meteen na 'Het Wapen van Alblasserdam' bevindt zich links het `Zuiderstek` en rechts de `Polderstraat`, indien u rechtdoor rijdt dan passeert u de `Dam` in de rivier de `Alblas`.
Tot en met 2004 reed u over de `Dam` tot aan de kruising met de `Kerkstraat` (rechtsaf) en `Plantageweg` (rechtdoor) en linksaf vervolgde je de weg van de `Dam`.

Sinds 2005 buigt de hoofdweg linksaf, via de `Haven` komt u dan op het `Cortgene`, deze gaat over in de `Oost-Kinderdijk` en vervolgens in de `West-Kinderdijk`.

Aan de Kerkstraat liggen de zijstraten: J.U. Smithof, De Oude Lijnbaan, Van de Leestraat, Waalsmondelaan en de Meursingstraat.

Aan de Plantageweg liggen o.a. de zijstraten: Cornelis Smitstraat, Zeevaartstraat, van Eesterensingel.

Aan de van Eesterensingel liggen de zijstraten: Waalsmonderlaan, Meursingstraat, Von Lindernstraat, Vroegestraat, Lelstraat, Zeilmakerstraat, Weverstraat, Batavierstraat, Noachstraat, Noordsterstraat, Souburgstraat en Seniorstraat.

Sinds mei 2005 is de Joodenbreestraat weer terug in Alblasserdam, tijdens de 2e wereldoorlog kreeg deze straat de naam Damstoep. 

Uitleg straatnamen:

Kerkstraat is één van de oudste straten van Alblasserdam, hier bevindt zich nog een boerderij met een hoge voordeur. 
In de Kerkstraat waren gevestigd: 
Hervormde Kerk tot in de 19e eeuw.
Voor de 2e wereldoorlog een uitspanning De Harmonie, na 1945 de Gereformeerde Gemeente.
Diverse winkels, zoals fietsenwinkel Henk Lambinon, dan kwam slager Dirk Deelen (in 1951 overgenomen door Theo de Jong), naast de slager zat manufacturenwinkel Toon van de Oever, dan weer 2 panden verder zat groenteboer Cees Spruit, daarnaast zat iets naar achteren aannemer Jas Stam, daar naast de koeienstal van Teun den Boer, vervolgens kruidenier en oliehandel Daan Vastenhoudt, dan kwam den Legenhoek met in het pand aan de Alblas de smederij van de Jong.
Tegenover de Legenhoek had je de munufacturenwinkel van Keesje Visser, later begon smid de Jong hier een kachelwinkel.
Naast de Legenhoek zat boer Schenk, verder naar achteren zat na het bombardement van 11 mei 1940 een winkel met huishoudelijke artikelen die gerund werd door den Ouden (was ook begrafenisondernemer).
Ter hoogte van de boerderij van Schenk begint ook de jaarlijkse paardenmarkt, deze vindt altijd plaats op woensdag en dan in de week dat 25 juli valt. In 2006 stonden de paarden in de Kerkstraat en de braderie stond in de straten: Kerkstraat, Waalsmondelaan, Reederijstraat en van Eesterensingel (tussen Waalsmondelaan en Meursingstraat).
In de middag is er een wielerronde over de van Eesterensingel, Waalsmondelaan, Randweg, Plantageweg.
Kruidenier Nijs Groen, bakker Dijk (vrouwtje Dijk), schilder Dielis Blom, tussen Waalsmondelaan en de Oude Toren had je nog een snoepwinkel van Groenendijk.
Bedrijf van J.M. de Jong NV (koffieautomaten) en een eindje verderop zat aannemer Stam, kon je zand en tegels kopen. 

Personeel van JM de Jong NV.

De Jong Verenigde Werkplaatsen BV, links op de foto A. de Jong, deze foto is gemaakt voor het nieuwe pand te Sliedrecht.

J.U. Smithof is vernoemd naar de heer Jan U Smit, in de volksmond was het meneer Jan U, president-directeur van van der Giessen de Noord, zijn grootvader J.U. Smit is in 1904 gestart met scheepswerf Werf de Noord.
De J.U. Smithof is de tweede en derde zijstraat rechts van de Kerkstraat, op dit terrein waren eerder gevestigd aannemer Stam en HM de JONG NV.

Van der Leestraat is vernoemd naar de zeilmakerij en machinefabriek van der Lee aan het Zuiderstek.
De Van der Leestraat is de eerste zijstraat links van de Kerkstraat.
De Oude Lijnbaan is de tweede zijstraat links van de Kerkstraat.
De Waalsmondelaan is de derde zijstraat links van de Kerkstraat.

Meursingstraat is vernoemd naar de conservenfabriek van Meursing, deze was gevestigd in Alblasserdam, begin 20e eeuw verhuisde dit bedrijf naar 's Hertogenbosch. Aan de Meursingstraat staat 1 blok van 3 woningen.
De Meursingstraat was tot de tachtiger jaren van de vorige eeuw de vierde zijstraat links van de Kerkstraat. Tegenwoordig gaat de Kerkstraat over in de Meursingstraat en deze krijgt na de T-kruising met de van Eesterensingel de naam Seniorstraat.

Rederijstraat is de eerste zijstraat van de Meursingstraat, rederijen waren zeer belangrijk voor de opkomst van de vele scheepswerven in Alblasserdam, Jan Smit Czn (Oude werf), Fop Smit en J.U. Smit (Werf de Noord) waren naast scheepsbouwer ook reder.

De H.J. de Haanstraat is vernoemd naar Hilmar Johannes de Haan, geboren te Alblasserdam op 9 november 1920, zoon van huisarts A de Haan. Na de middelbare school gaat hij medicijnen studeren aan de universiteit van Leiden. Zoals zovele kan Hilmar de Haan niet werkeloos toezien hoe Duitsland zijn vaderland mishandelt. Met een aantal medestudenten besluit hij naar Engeland over te steken, om van daaruit naar mee te werken aan de bevrijding van bezet gebied.
De eerste poging, om Engeland te bereiken, wordt gedaan vanaf Katwijk, op de afgesproken avond is er een storm opgestoken, ondanks dat gaan ze op pad, ze komen met de sloep niet door de branding heen, de sloep kapseist en zwemmend bereiken ze weer het Katwijkse strand, vijf van de negen vrienden worden opgepakt en gefusilleerd. 
Na dit noodlot gaan ze vier opgebleven vrienden door met hun poging om naar Engeland te gaan.
Ze maken een reis door België en Frankrijk naar Spanje, in Spanje komen ze in de gevangenis terecht, uiteindelijk komen ze vrij en gaan ze via Curacao en de Verenigde Staten naar Canada.
In Canada gaan ze in training, worden ontvangen door H.K.H. Prinses Juliana. 
Hilmar krijgt longontsteking, zijn vrienden reizen inmiddels naar Engeland, als Hilmar herstelt is dan gaat hij weer in training en gaat dan uiteindelijk naar Engeland.
Door de vele tegenslagen is het inmiddels maart 1945 geworden. Het doel is bereikt maar de oorlog is feitelijk gestreden. 
8 september 1945 slaat het noodlot toe, Hilmar komt ten val met zijn motor, hij kan nog terugkeren naar de kazerne, hij heeft hoofdpijn en gaat naar bed, Hilmar valt in slaap en wordt nooit meer wakker! 
De H.J. de Haanstraat is een zijstraat van de van Eesterensingel en eindigt aan de Randweg.
Bron: De Waard in Oorlogstijd, deel 1, bladzijde 133 tm 139. 

Aan de noordelijke zijde van de 'Van Eesterensingel', tussen Plantageweg en Begraafplaats bevinden zich de Batavierstraat, Noachstraat, Noordsterstraat, Souburgstraat en Seniorstraat, deze straten zijn vernoemd naar schepen die bij de werven van de Smit'ten zijn gebouwd, rest van info volgt zo snel mogelijk.

Op het terrein van de voormalige werf van Cornelis Verolme (De Ouwe Wurf) hebben de straten de typenamen van oude schepen gekregen, de ingangen van de flats langs de haven hebben als naam meegekregen van delen van schepen, zoals 'Spiegel', van die "flatingangen met namen" worden foto's gemaakt.

Zuiderstek:
Langs de haven had je vroeger aan de noordzijde het Noorderstek, ook wel Het Stoep genaamd. Aan Het Stoep zat scheepswerf 'Vermeulen-Jonker', dit werd later scheepswerf 'Vermeulen', weer later werd dit scheepswerf 'De Keijser'.
Langs de haven aan de zuidkant ligt het 'Zuiderstek', hier hebben veel bedrijven een vestiging gehad, 'Maat Transportbedrijf' begon in 1934 in een molen aan het 'Zuiderstek, Maat was in 1934 nog een meelhandel'. Ook bedrijven als 'Clements', 'Klaver', machinefabriek van 'Van der Lee', 'De Haan', 'Variël', 'Bejaardenwerkplaats' hadden hier een vestiging. Van der Giessen de Noord had zijn hoofdingang eerst op de Dam, later kwam de ingang tegenover Steenhoeve, langs de oprit van de brug te liggen, sinds eind jaren 70 was het Zuiderstek de hoofdingang.
 

Update: 6 mei 2019.